Sanal gerçeklik sonunda bu sene tüketici pazarına girdi. VR (Sanal Gerçeklik) gözlükler çok sayıda ailenin alışveriş listesine girecek. Ancak yeni araştırmalar, bu hediyelerin alıcılarından bazılarının bulantı hastalığına sahip olabileceğini düşündürüyor – özellikle de kadınlarda.
Amerikada bir üniversitede bir bilim adamı ekibinin Deneysel Beyin Araştırması’nda Oculus Rift kulaklık setini kullanan insanların yarısında hastalık belirtilerine rastlandı. Kadınların ise dörtte biri kesinlikle hastalandı!
Simülatör hastalığı veya cybersickness olarak da bilinen VR hastalığı, ABD askerlerinin uçuş simülatörlerinin pilotlarının midelerinde bir hastalık hissetmesiyle farkedildi. Son yıllarda raporlar, insanları hastalığa yakalandıran bu sanal gerçeklik gözlüklerinin kullanılması hakkında olumsuz sonuçlar gösteriyor. Şimdi ise VR’ler insanların evlerine, çocuklarına doğru yönelmiş durumda.
Facebook’un 2014 yılında 2 milyar dolara satın aldığı Oculus, Mart ayında Rift kulaklık setini çıkardı. Şirket, yeni araştırmalar hakkında yorum yapmayı reddetti ancak sanal gerçeklik deneyimini çoğu insan için rahatlattığı konusunda ilerleme kaydettiklerini belirtti. Geliştiricilerin VR içeriği oluşturmada daha başarılı olduklarını söylüyor. Onaylanan tüm oyunlar ve uygulamalar hareketlerin türü gibi özelliklere dayalı olarak bir rahatlık hissi uyandırır. Oculus yavaş başlama ve mola vermeyi önerir. Ancak bazı kullanıcılar hâlâ hasta oluyor.
Yeni çalışma bu raporları doğruluyor. On yıllar boyunca hastalığı araştıran bir kinezolog olan profesörün liderliğindeki bir ekip, bir Oculus Rift DK2 kulaklık seti kullanarak iki farklı VR oyununda 18 erkeğin ve 18 bayan kız öğrencinin iki grubunun duyarlılığını test etti. Bir labirent aracılığıyla sanal bir mermeri döndürmek için kafa hareketleri kullanan ilk oyun, oyuncunun yüzde 22’sinin oynaması istenen 15 dakika içinde hasta hissetmesini sağladı.
Başka 36 öğrenci dehşet verici bir binada gezinmek için elle tutulan bir denetleyici kullanarak etkilenen korku oyununu oynadı. Bu sefer, yüzde 56’sı 15 dakika içinde hasta hissetti. 18 kadından 14’ü, neredeyse yüzde 78’i erkeklerden sadece yüzde 33’ten daha fazla etkilendi. Çalışma sadece bir Oculus Rift’i test etse de, diğer şirketlerin benzer teknolojilere dayanan VR kulaklıklar benzer sorunlara sahip olabilir.
Bu cinsiyet farkı, hareketli bir araba veya sallanan bir tekne gibi hareket hastalığına neden olabilecek neredeyse her durumda ortaya çıkar. Ancak Stoffregen, bu farklılığın, hareket kabiliyetinin en yaygın kabul gören teorisi tarafından açıklanamayacağını söylüyor; bu da, bunun, vücudunuzun algıladığı hareket ile gözlerinizin göründüğü arasında uyuşmazlık olduğunu gösteriyor; . VR’de, gözleriniz hareket ettiğinizi düşünüyor, ancak vücudunuz hareketsiz hissediyor ve bu sizi hasta hissettiriyor.
Hareket hastalığının, dalgalanma üzerinde atılan bir tekne gibi, dengesini bozan şeylerden kaynaklandığını düşünülüyor. Ve gördüğünüz sanal dünyada bedeninizi dengeye getirmeye çalışırsanız – bulunduğunuz fiziksel dünyada değil, sanal bir dönüşe yaslanarak – dengesini kaybedebilirsiniz demektir.
Erkeklerin ve kadınların tipik olarak farklı şekil ve boyutlarda olduğunu ve vücutlarını dengeli tutan ince, bilinçaltındaki hareketlerden farklı olduğunu söylüyor. Bu farklılık, kadınları hareket hastalığına daha duyarlı hale getirdiğini iddia ediyor. Yeni çalışma için, katılımcıların dengeleme hareketlerini oyun oynamadan önce ölçtü ve hasta hissettiğini bildirenlerle olmayanlar arasında etkilenen bir ölçülebilir fark buldu.
Hareket hastalığı karmaşık bir belirti kümesidir, çünkü katılımcılar tarafından belirtilen semptomlar, güvenilir bir şekilde test edilemez.
Yeni yılın yeni bir hastalığı olarak karşımıza çıkan bu durum, sanal gerçeklik (VR) hakkında yeni tartışmaları alevleyecek gibi gözüküyor.